Woordenlijst - Verklaring van belangrijke DNA-termen

In onze verklarende woordenlijst vindt u uitleg over de verschillende termen die bij DNA-analyses worden gebruikt. Indien u nog vragen heeft, neem dan gerust contact op met ons labo zodat we alles helder kunnen uitleggen.

Accreditatie

De accreditatie is een objectieve maatstaf voor de kwaliteit van een dienst die door een onafhankelijke partij (bv. Belac, de Belgische Accreditatie-instelling) wordt gecontroleerd aan de hand van vastgelegde richtlijnen. Die richtlijnen zitten vervat in normen, zoals de ISO/IEC 17025. Hierin staan algemene eisen voor de competentie van test- en kalibratielaboratoria. Op die manier is een labo in staat om aan te tonen dat ze deskundig werken en geldige resultaten genereren.

Allel

Allelen zijn verschillende varianten van een stukje DNA (locus) op een chromosoom. Bij mensen komen die chromosomen voor in paren. Daarom hebben we op elke locus twee allelen, die kunnen verschillend of gelijk zijn. De kleur van de ogen kan bijvoorbeeld anders zijn. De allelen die geanalyseerd worden in een vaderschapsanalyse zijn meestal variabel in lengte. De allelen worden weergegeven in de resultatentabel van het DNA-verslag.

Biologische vader

De man die het kind heeft verwekt.

Chain of custody

‘Chain of custody’ is het proces waarbij alle stappen van de DNA-analyse vermeld en degelijk gedocumenteerd worden.  Het doel hiervan is om de integriteit van de speekselstalen te verzekeren en de verantwoording over het materiaal eenduidig en achteraf aantoonbaar vast te leggen.

Chromosoom

Chromosomen bevinden zich in de celkern en bevatten alle genetische informatie. Mensen hebben 46 chromosomen, 23 van hun moeder en 23 van hun vader.

DNA

DNA (desoxyribonucleic acid of desoxyribonucleïnezuur) is het genetisch materiaal van organismen dat bestaat uit twee complementaire ketens van nucleotiden in de vorm van een dubbele helix. DNA bevindt zich in de celkern en is verpakt in chromosomen. Het bepaalt bijvoorbeeld de kleur van iemands ogen, zijn lichaamsgrootte en geslacht. Voor een DNA-analyse worden slechts bepaalde delen van het DNA onderzocht. Uit die zones halen wij geen enkele informatie over uiterlijke kenmerken of ziektebeelden van een persoon. Elke mens ontvangt de helft van zijn genetische informatie van zijn moeder en de andere helft van zijn vader. Op die manier kan een verband nagegaan worden tussen een vermeende ouder en kind.

DNA-profiel

Een DNA-profiel wordt ook soms de genetische vingerafdruk genoemd. Net zoals een gewone vingerafdruk is een DNA-profiel uniek voor elke persoon. De zones in het DNA die gebruikt worden om een DNA-profiel op te stellen zijn verschillend qua lengte en elke persoon heeft een unieke combinatie van allelen.

DUO vaderschapsanalyse

Een vaderschapsanalyses die enkel wordt uitgevoerd met een vader en een kind.

Merker

Merkers, ook wel bekend als DNA-merkers, zijn korte, identificeerbare stukjes DNA. Een merker kan veel verschillende allelen hebben.

Locus, meervoud loci

De specifieke fysische locatie van een gen op een chromosoom. Bij forensisch onderzoek verwijst dit naar de specifiek geteste plaatsen (cfr. locus D3S1358 vermeld in de resultatentabel is een merker op chromosoom 3).

Speekselwisser

Een wisser is een soort wattenstaafje. Met dit staafje wordt enkele seconden over de binnenkant van de wang gewreven. Zo wordt een speekselstaal afgenomen waarop dan een DNA-analyse kan uitgevoerd worden.

Test kit

U ontvangt een test kit voor het nemen van een speekselstaal gratis van ons. Het bevat alle benodigde formulieren, de wattenstaafjes voor de speekselafname en een gefrankeerde retourenvelop.

TRIO vaderschapsanalyse

Een vaderschapsanalyse die wordt uitgevoerd met een vader, moeder en kind.

Vaderschapsonderzoek of ouderschapsonderzoek

Hierin wordt de mogelijkheid onderzocht dat een bepaalde man/vrouw al dan niet de biologische vader/moeder is van een bepaald individu.

Vermeende vader

De man bij een vaderschapsanalyse die vermoedelijk de vader is van het kind.

X- en Y-chromosoom

Mensen hebben in hun lichaamscellen 23 paren chromosomen die het erfelijk materiaal bevatten, in totaal dus 46 chromosomen. Eén paar is bijzonder omdat dit de geslachtskenmerken bepaalt: bij een vrouw bestaat dit paar uit twee X-chromosomen, bij een man uit een X- en een Y-chromosoom.

Zygositeitstest

Test om na te gaan of een tweeling monozygoot (eeneiig) of dizygoot (twee-eiig) is.